«Illu, pa jaho žadańni, kremiravali. Prach ciapier znachodzicca ŭ mianie, kali skončycca vajna, baćki muža chacieli b zabrać jaho i pachavać na siamiejnych mohiłkach. Choć ja viedaju, što Illa chacieŭ by, kab jaho prach raźviejali, ale žadańnie baćkoŭ taksama važnaje», — kaža Karyna, žonka 27-hadovaha biełaruskaha dobraachvotnika Illi Chrenava (pazyŭny «Litvin»). 3 sakavika ŭ bai za Buču Illa atrymaŭ ranieńni, niesumiaščalnyja z žyćciom.
«Mnohija bajcy chočuć, kab u vypadku hibieli ich kremiravali»
U bataljonie «Teror» (vyjšaŭ sa składu pałka imia Kastusia Kalinoŭskaha) kožny bajec pry ŭstupleńni paviedamlaje, z kim źviazacca ŭ vypadku ranieńnia abo hibieli. Kali jość pažadańni, jakija tyčacca pracedury pachavańnia, to ich taksama pakazvajuć.
Illa Chrenaŭ («Litvin») z žonkaj Karynaj, fota z archiva
«Mnohija ŭ vypadku śmierci chacieli b, kab ich kremiravali, a prach raźviejali abo pieradali rodnym, kali tyja znachodziacca ŭ Jeŭropie, — raskazali pradstaŭniki bataljona DW. — Chtości kateharyčna suprać kremacyi, i tak jak dla ludziej heta važna, my starajemsia vykanać ich volu. U našaha apošniaha zahinułaha niaviesta ź Vińnickaj vobłaści, jaho pachavali tam».
Va Ukrainie byŭ pachavany i bajec biełaruskaha pałka «Pahonia». Pachavańnie zahinułaha, jakoha ŭ telehram-kanale pałka nazyvajuć «Žniacom», prajšło 2 kastryčnika ŭ horadzie Talnoje (Čarkaskaja vobłaść). «Tut zaviaščaŭ pachavać siabie naš bajavy siabar «Žniec». Mienavita tut pachavany jaho pabracim, ź jakim jany abaraniali niezaležnaść Ukrainy ŭ 2016 hodzie», — paviedamlaje «Pahonia».
Alaksiej Skobla («Tur») z žonkaj Irynaj, fota z archiva
Iryna, žonka 31-hadovaha Alaksieja Skobli (pazyŭny «Tur») taksama pryznajecca, što chacieła pachavać cieła muža va Ukrainie, ale daviedałasia ad jaho tavaryšaŭ pa słužbie, što Alaksiej u vypadku hibieli zaviaščaŭ siabie kremiravać. U svaju čarhu, jaho baćki paprasili pieradać prach syna im, kab pachavać u Biełarusi. «My damovilisia sustrecca ŭ Polščy. Ciažka było samoj sabrać usie nieabchodnyja dakumienty (dla transparciroŭki skryni). U Lvovie mnie dapamoh mužčyna, jaki zajmajecca mižnarodnymi rytualnymi pasłuhami», — dadaje Iryna. Alaksiej Skobla vajavaŭ u padraździaleńni sił śpiecyjalnych apieracyj USU, zahinuŭ 13 sakavika ŭ bai pad Kijevam.
Prach zahinułych niemahčyma pieradać u Biełaruś
«Zahinułyja, u jakich jość siemji va Ukrainie, byli pachavanyja tut. Kali rodnyja ŭ Biełarusi ci krainach ES, to jany čaściej za ŭsio prosiać pravieści kremacyju. My zajmajemsia ŭsimi arhanizacyjnymi pytańniami», — raspaviali ŭ pres-słužbie biełaruskaha pałka imia Kastusia Kalinoŭskaha.
Vasil Parfiankoŭ («Siabro») z žonkaj Alenaj i dziećmi, fota z archiva
Sa słoŭ surazmoŭcaŭ, kali svajaki zahinułaha žyvuć u ES, pieradać im prach mahčyma — połk praz ambasadu afarmlaje dazvoł na vyvaz skryni, a voś siemji ŭ Biełarusi vymušanyja pakidać skryni na zachoŭvańnie ŭ krematoryi. «Čałavieka, jaki budzie jaje vieźci, mohuć zatrymać «za saŭdzieł», tamu što my ŭ Biełarusi ličymsia ekstremistami, terarystami, zdradnikami Radzimy. Prach pakidajuć na zachoŭvańnie da taho času, pakul Biełaruś nie stanie svabodnaj, i možna budzie pachavać svaich blizkich u rodnaj ziamli», — kažuć u pałku.
Taksama ŭ pres-słužbie adznačajuć, što praź pieraśled, jakim u Biełarusi padviarhajucca svajaki dobraachvotnikaŭ, połk nie nazyvaje imiony apošnich zahinułych. «Jašče ŭ nas čaćviora bajcoŭ, čyje cieły my nie zmahli zabrać, tamu što tam dahetul prachodzić linija frontu», — dadajuć pradstaŭniki pałka.
«Nie viedaju, kali zmahu pachavać muža»
«Ja nie viedaju, kali zmahu pachavać muža. Jaho cieła zastałosia na akupavanaj terytoryi. Ja zrabiła DNK-test našamu dziciaci, kab u dalejšym možna było pravieści paraŭnańnie z DNK reštkaŭ zahinułych. Apaznać cieła, bajusia, budzie niemahčyma», — kaža Alena Hierhiel, žonka bajca Vasila Parfiankova (pazyŭny «Siabro»). Vierahodna, jon zahinuŭ 26 červienia ŭ bai pad Lisičanskam.
Alena adznačaje, što z-za vialikaj kolkaści zapytaŭ, jak ad vajskoŭcaŭ, tak i ad cyvilnaha nasielnictva, testy apracoŭvajucca nie mienš troch miesiacaŭ z momantu ŭziaćcia materyjału.
Žančyna kaža, što pakul nie viedaje, dzie pachavaje muža. «U nas u rajonie jość mohiłki z Alejaj Hierojaŭ — učastkam, na jakim chavajuć vajskoŭcaŭ z 2014 hoda, ale ciapier jon praktyčna zaniaty, i kožny dzień tam źjaŭlajucca novyja mahiły, — dzielicca Alena. — Ja viedaju, što Vasil chacieŭ by być siarod svaich — na Lasnych mohiłkach Kijeva. Tam šmat jaho pabracimaŭ. Ale pakul zastajecca tolki čakać».
U Biełarusi rodnyja Vasila Parfiankova nieadnarazova padviarhalisia cisku ŭładaŭ, u ich prachodzili pieratrusy, ich zatrymlivali i prymušali zdymacca ŭ tak zvanych «pakajannych» videa. U krasaviku ŭ praŭładnych telehram-kanałach źjaviłasia videa z mamaj bajca. Siłaviki prymusili žančynu skazać na kamieru, što jana pahardžaje synam. Niekalki razoŭ zatrymlivali stryječnaha brata Parfiankova Siarhieja Bandarenku. Paśla čarhovaha dopytu ŭ HUBAZiK Siarhiej trapiŭ u balnicu. Adtul mužčynu ŭdałosia źbiehčy i vyjechać u Polšču.
