Fota: Pixabay
Artykuł pad nazvaj «Sapraŭdnaje abličča Isusa» pieršapačatkova byŭ apublikavany ŭ časopisie Popular Mechanics jašče ŭ śniežni 2002 hoda. Z tych časoŭ navuka praciahvała ŭdaskanalvać techniki rekanstrukcyi tvaru. Praz dva dziesiacihodździ vydańnie ŭznaŭlaje hetuju historyju, bo cikavaść da temy tryvaje dahetul.
Pytańnie ab tym, jak sapraŭdy vyhladaŭ Isus, uskładniaje taki prosty fakt, što nidzie ŭ Novym Zapaviecie Bohačałaviek nie apisany, a jaho malunki nikoli nie byli znojdzieny.
Upłyŭ kultury i tradycyj mastakoŭ moža być sapraŭdy hłybokim. Isusa ŭ roznych častkach Ziamli mohuć pakazvać pa-roznamu: jak čornaha, araba abo łacinaamierykanca.
Adkaz źjaviŭsia ŭ novaj zachaplalnaj halinie navuki: sudovaj antrapałohii. Vykarystoŭvajučy mietady, raspracavanyja dla raskryćcia złačynstvaŭ, brytanskija navukoŭcy pry dapamozie izrailskich archieołahaŭ adnavili toje, što, na ich dumku, źjaŭlajecca najbolš dakładnaj vyjavaj Syna Božaha.
Cieła jak dokaz
Sudovaja antrapałohija vykarystoŭvaje kulturnyja i archieałahičnyja danyja, a taksama fizičnyja i bijałahičnyja navuki dla vyvučeńnia roznych hrup ludziej.
Ryčard Niv, miedycynski mastak na piensii, jaki pracavaŭ va Univiersitecie Mančestera, zrazumieŭ, što sudovaja antrapałohija taksama moža pralić śviatło na źniešni vyhlad Isusa.
Tvar Isusa, adnoŭleny ŭ ličbavym vyhladzie. Fota: Popular Mechanics
Rekanstrukcyja Jezusa
Apisańnie Maćviejem padziej u Hiefsimanii daje kluč da sapraŭdnaha abličča Isusa. Śćviardžajecca, što jaho rysy byli typovymi dla halilejskich siemitaŭ toj epochi. I tamu pieršym krokam Niva i jaho daśledčaj hrupy było nabyćcio čarapoŭ z-pad Ijerusalima, dzie žyŭ i prapaviedavaŭ Isus. Čarapy siemitaŭ hetaha typu raniej byli znojdzienyja izrailskimi archieołahami.
Majučy ŭ rukach try dobra zachavanyja ŭzory čarapoŭ časoŭ Isusa, Niv vykarystaŭ kampjutaryzavanuju tamahrafiju, kab stvaryć ich renthienaŭskija «zrezy», takim čynam raskryvajučy drabniutkija detali struktury kožnaha ź ich. Zatym śpiecyjalnyja kampjutarnyja prahramy acanili masu infarmacyi ab viadomych vymiareńniach taŭščyni miakkich tkanin u klučavych miescach na čałaviečych tvarach. Heta dazvoliła ŭznavić myšcy i skuru, jakija lažać nad reprezientatyŭnym čerapam.
Uvieś praces byŭ vykanany z dapamohaj prahramnaha zabieśpiačeńnia, jakoje spraŭdžvała vyniki z antrapałahičnymi danymi. Z hetych danych pabudavali ličbavuju 3D-rekanstrukcyju tvaru. Dalej stvaryli źlepak čerapa. Zatym nanosilisia płasty hliny, jakija adpaviadali taŭščyni tkanin tvaru, vyznačanaj kampjutarnaj prahramaj. Nos, vusny i pavieki zatym byli zmadelavany ŭ adpaviednaści z formaj, vyznačanaj ciahlicami.
Pytańnie stylu
Na asnovie čerapa nielha było vyznačyć dva klučavyja faktary — vałasy i koler Isusa. Kab zapoŭnić hetyja častki ahulnaj karciny, kamanda Niva źviarnułasia da malunkaŭ, znojdzienych na roznych archieałahičnych pomnikach, datavanych pieršym stahodździem. Namalavanyja da taho, jak była składziena Biblija, malunki hetyja ŭtrymlivali važnyja padkazki, jakija dazvolili daśledčykam vyznačyć, što ŭ Isusa byli chutčej ciomnyja, a nie śvietłyja vočy, i što ŭ adpaviednaści ź jaŭrejskaj tradycyjaj jon byŭ baradaty.
Adnak mienavita Biblija vyrašyła pytańnie ab daŭžyni vałasoŭ Isusa. Bolšaść daśledčykaŭ Biblii ličać, što jany, vierahodna, byli karotkimi z kučarami. Hetaja zdahadka, adnak, supiarečyła tamu, što mnohija ličać samaj sapraŭdnaj vyjavaj: tvaru, jaki možna ŭbačyć na vyjavie znakamitaj Turynskaj płaščanicy.
Fota: Pixabay
Šmat chto ličyć, što płaščanica — heta tkanina, u jakuju było zahornuta cieła Isusa paśla jaho śmierci. Niahledziačy na toje, što mierkavańni adnosna sapraŭdnaści płaščanicy razychodziacca, na joj vyrazna možna ŭbačyć fihuru z doŭhimi vałasami. Tyja, chto krytykuje praŭdzivaść płaščanicy, spasyłajucca na adnu z knih Novaha Zapavietu, aŭtaram jakoj ličycca apostał Pavieł. U adnym z raździełaŭ jon zhadvaje, što bačyŭ Isusa, a potym apisvaje doŭhija vałasy na mužčynie jak haniebnyja.
Ci napisaŭ by Pavieł: «Kali ŭ čałavieka doŭhija vałasy, heta hańba dla jaho», kali b u Isusa byli doŭhija vałasy? Dla kamandy daśledčykaŭ heta vyrašyła prablemu: Isus atrymaŭ karotkija vałasy, charakternyja dla mužčyn taho času, jak na bolšaści malunkaŭ pieršaha stahodździa.
Histaryčnyja zapisy taksama vyrašyli prablemu rostu Isusa. Z dapamohaj analizu astankaŭ škiletaŭ archieołahi vyznačyli, što siaredni rost siemickaha mužčyny taho času byŭ 155 sm, a siaredniaja vaha kala 49.90 kh. Pakolki Isus pracavaŭ cieślarom na adkrytym pavietry da 30 hadoŭ, jon byŭ bolš muskulistym i fizična padciahnutym, čym pakazvajuć partrety zachodniaj tradycyi. Vierahodna, tvar u jaho byŭ abvietrany, što taksama mahło rabić jaho vyhlad starejšym.
Dakładnaść partreta
Niv padkreślivaje, što jahonaja praca — heta prosta adnaŭleńnie źniešnaści darosłaha čałavieka, jaki žyŭ u tym ža miescy i ŭ toj ža čas, što i Isus. Jak i varta było čakać, nie ŭsie zhodnyja.
Sudovaja ekśpiertyza nie źjaŭlajecca dakładnaj navukaj. Detali na tvary vynikajuć ź miakkaj tkanki nad ciahlicaj, i mienavita tut śpiecyjalisty-kryminalisty mocna adroźnivajucca ŭ technicy. Niekatoryja źviartajuć bolš uvahi na tonkija adroźnieńni ŭ takich detalach, jak adlehłaść pamiž nižniaj častkaj nosa i rotam. A samyja paznavalnyja rysy tvaru — składki vačej, struktura nosa, forma rota — zastajucca za mastakom.
Ale ž, jak ličać antrapołahi, Isus spadara Niva, napeŭna, našmat bližejšy da iściny, čym pracy mnohich vialikich majstroŭ.
