Vystupy ŭ Lizie Nacyj letam 2022-ha pastavili biełaruskuju zbornuju na kaleni. Fota: abff.by
Biełaruskaja futbolnaja zbornaja — by toj Latučy Hałandziec. Karabiel-pryvid, što vandruje biez anijakaj mety pa marach-akijanach dy pužaje lud šumam-tłumam vakoł siabie. Voś tolki kali pryhladaješsia da sudna bolš pilna, vyśviatlajecca: vietrazi ŭ jaho parvanyja, miechanizmy paržavieli, a kamanda z kapitanam nastolki biezdapamožnaja dy abyjakavaja da ŭsiaho, što navat elemientarnych kamand nie vykanaje. I jakimi b ambicyjami-ŭpryhožvańniami ni azdablała admirałciejstva ABFF svajho fłahmana, frehat «Pałada» na słovach na spravie vychodzić jachtaj «Biada». I voś čamu…
Zbornaja nie maje idei
Čatyry letnija matčy Lihi Nacyj «biełakryłyja» praviali bieź pieramoh, adznačylisia ŭsiaho raz i łahična apuścilisia na samaje dno dyvizijona «S», straciŭšy navat matematyčnyja šancy na pavyšeńnie ŭ kłasie. Pry hetym u sapiernikach kamandy Hieorhija Kandraćcieva chadzili nie čempijony śvietu z Francyi albo italjancy, karali futbolnaj Jeŭropy. Naadvarot, hrupu 3 kamplektavali takija ž pa ŭzroŭni kamandy, što i ajčynnaja — naprykład, zbornaja Azierbajdžana, jakaja mieła sieryju z 13 aficyjnych matčaŭ bieź pieramoh. Tym nie mienš biełarusy prajhrali jak «chłopcam z Baku», tak i Kazachstanu — zbornaj, pierad jakoj nikoli raniej nie skaralisia.
«My analizavali papiarednija hulni, rabili siakija-takija vysnovy, napracoŭvali siakija-takija suviazi, hienieravali siakija-takija idei. Tamu da zmahańnia hatovyja», — śćviardžaŭ asistent hałoŭnaha treniera Dźmitryj Raŭniejka. Ale na spravie vyjaviłasia, što kalektyŭ jak rychtavaŭsia, tak i zhulaŭ. Siak-tak. Z bajaźlivaj taktyčnaj schiemaj, dzie fihuravali ažno piać abaroncaŭ, jakija ŭsiaho raz za leta zachavali bramu Paŭła Paŭlučenki niedatykalnaj. Z adsutnaściu inicyjatyvy ŭ nastupie — kontrataki i čakańnie pamyłak sapiernika prynieśli «biełakryłym» usiaho adzin hoł za 360 chvilin, i toj sa standartu. Z pravalnymi stratehičnymi zadumami dy aŭralnymi zamienami ŭ pierapynku albo navat padčas pieršaha tajma…
Realii biełaruskaj futbolnaj zbornaj u 2022 hodzie. Karykatura: Siarhiej Biełazioraŭ
Heta nie tolki pralik hałoŭnaha treniera razam sa štabam, ale i prysud kiraŭnictvu ABFF. Tym ludziam, što pryznačali na «pasadu numar adzin» čałavieka biez kancepcyi dy bačańnia struktury hulni, pryhodnaj dla vykanaŭcaŭ 2022 hoda.
Horš za toje, Kandraćcieva pastavili na pasadu, abapirajučysia na byłyja zasłuhi: vybitny dośvied forvarda ŭ 1980-ja, čempijonstva razam ź minskim «Dynama», miedali moładzievaha pieršynstva Jeŭropy-2011 i, jak śledstva, vychad na Alimpijadu ŭ nastupnym hodzie. Ale z tych časoŭ minuła cełaja viečnaść, za jakuju Hieorhij Piatrovič ni ŭ čym nie ŭdaskanaliŭsia. Chutčej, naadvarot, zachras u minułym dy zabranzavieŭ. Jak i bosy fiederacyi, što jaho pryznačali. Staršynia ABFF Uładzimir Bazanaŭ i ciapier nazyvaje załatym časam 1982-i, kali staličnaje «Dynama» pieramahło ŭ pieršynstvie SSSR, a jaho namieśnik Juryj Viarhiejčyk ledźvie nie ŭ kožnym intervju chvalicca, jak zrabiŭ salihorski «Šachcior» čempijonam u 2005-m.
Zbornaja nie maje tvaru
Za apošnija dva hady hałoŭnaja kamanda krainy źmianiłasia tak, što jaje nie paznajuć navat addanyja zaŭziatary, nie kažučy ŭžo pra siaredniestatystyčnaha amatara sportu. Tracinu Bazanaŭ z paplečnikami vyčyścili ledźvie nie adrazu, jak uvabralisia ŭ siłu. Tyja, chto mieŭ ułasnuju dumku, karystaŭsia aŭtarytetam u raspranalni dy nie bajaŭsia hołasna akreślić pazicyju na toj ci inšy kont (nie abaviazkova futbolny), vyvodzilisia sa składu z-za štučnych padstaŭ. Kapitan Martynovič, jaki ihnaruje parady bosaŭ ABFF, stary. Majeŭski zanadta ščyryja intervju daje. Drahun praźmierna aktyŭny z dopisami ŭ Instahramie. Niachajčyk uvohule biehaje abdymacca da trybun z zaŭziatarami, dzie łunaje bieła-čyrvona-bieły ściah…
U vyniku kamanda, dzie pavinny hulać najlepšyja, pieratvaryłasia ŭ dziciača-junackuju siekcyju, kudy viadziecca štučny adbor.
Dalej pajšli vykreślivać proźviščy «śviadomych» hulcoŭ, što asudzili hvałt u 2020-m albo pastavili pad sumnieŭ prazrystaść vybarčaha pracesu tym žniŭniem. Ludziam kštałtu Alaksandra Hutara zakryli šlach nie tolki ŭ zbornuju, ale i ŭ kłuby biełaruskaha pieršynstva. Tady jak na Illu Škuryna, što abviaściŭ pra admovu hulać za zbornuju pry ŭładzie Łukašenki, uvohule raspačałosia palavańnie — ABFF sprabavała «zabanić» forvarda na ŭsich uzroŭniach u sistemie UEFA.
Sioleta ž Kandraćcieŭ z pamočnikami vymušany byŭ «zabycca» na hulcoŭ, što vykazalisia suprać rasijskaj ahresii va Ukrainie. Z-za čaho biez vykliku ŭ abojmu zastaŭsia, naprykład, Mikałaj Zołataŭ. Jak vynik, praz skład «biełakryłych» z 2020-ha prajšło bolš za 60 čałaviek, ale ni lidara, ni kaściaka my nie pabačyli. Bolš za toje, hałoŭnuju kamandu krainy pačali ihnaravać navat tyja junyja talenty, na jakich ABFF uskładała vialikija nadziei. Skažam, Vital Lisakovič navat słuchaŭku nie staŭ zdymać, kali Kandraćcieŭ apošnim razam sprabavaŭ vyklikać jaho na matčy Lihi Nacyj. A heta ž badaj adziny forvard novaj hienieracyi, čyj talent nie stavicca pad sumnieŭ navat u rasijskaj premjer-lizie.
Vital Lisakovič, niahledziačy na maładość, cudoŭna asensoŭvaje kryzis unutry zbornaj. Fota: abff.by
Voś i atrymlivajecca, što paśla paražeńniaŭ apraŭdvacca pierad nacyjaj davodzicca noŭnejmam kštałtu Chadarkieviča, Klimoviča albo Bykava — ludziam, jakim pry realnaj kankurencyi dy adekvatnym farmavańni składu, miesca ŭ zbornaj nie znajšłosia b navat na łaŭcy. Miž tym, mienavita ich fiederacyi davodzicca pakazvać na postarach dy prahramkach da hulniaŭ: padpisacca pad praŭładnym listom ciapier dastatkova, kab stać tvaram «biełakryłych».
Zbornaja nie maje zaŭziataraŭ
Darečy, na tvar hety niama kamu hladzieć. Z-za mižnarodnych sankcyj hałoŭnaja kamanda krainy chatnija hulni pravodzić za miažoj. I na padtrymku z trybun raźličvać nie moža: navat kali b znajšlisia achvočyja vypravicca, skažam, u Sierbiju, na stadyjon ich nie prapuścili b — takija žorstkija ŭmovy «banu» ad UEFA. Ź inšaha boku, ci zastalisia ŭvohule jašče entuzijasty, jakim zbornaja nieabyjakavaja? Zhadajcie, jak prymusova zvozili narod na «Dynama» ŭvosień 2020-ha, kab imitavać narodnuju luboŭ. Pry poŭnaj pasiŭnaści «tarsidy» samy jarki pierfomans zładziŭ namieśnik staršyni ABFF Botnikaŭ.
Za paŭtara hady, što minuli, situacyja tolki pahoršyłasia. U zbornaj niama ajdentyki — i kolki b markietołahaŭ dy pijarščykaŭ u ABFF ni mianiałasia, adšukać jaje nichto nie moža. Častkova z-za prafnieprydatnaści, častkova — z-za hramadskich, palityčnych dy kulturnych abmiežavańniaŭ, akreślenych kiraŭnictvam.
Histaryčnaja hodnaść, samaśviadomaść, unikalnaść intelektualnaj spadčyny — usio heta vyhladaje atamnaj fizikaj što dla bosaŭ fiederacyi, što dla trenieraŭ zbornaj. Badaj, apošnimi, chto zadumvaŭsia na hety kont dy ciahnuŭ ruki ludziam-ziemlakam za miežami futbolnaha pola, byli Alaksandr Chackievič dy Ihar Kryvušenka. Ale abodvum pracy ŭ Biełarusi niama z momantu zvalnieńnia sa zbornaj. Supadzieńnie? Nie dumajem.
Narešcie, niama ŭ zbornaj i prahramy pa viartańni davieru publiki. Ładzić načny prahlad matčaŭ z Azierbajdžana ŭ staličnaj «Piasočnicy» — hodnaja ideja, kali dapłačvać ludziam za vizit, a nie brać hrošy za chot-dohi. Zaachvočvać ža inakš, prapanujučy ježu nie tolki fizičnuju, ale i duchoŭnuju, ABFF nie žadaje. Dy i nie razumieje, navošta. Jak nie razumieje, skažam, toj ža Kandraćcieŭ, čamu jaho krytykujuć za sieryju bieź pieramoh u 11 aficyjnych matčach zapar. «Ja ž nie zbornuju Brazilii treniruju, a biełarusaŭ…»
Zbornaja nie maje budučyni
Płan raźvićcia nacyjanalnaj kamandy praduhledžvaje jaje vychad u finalnuju častku čempijanata Jeŭropy 2027 hoda. Padajecca, času jašče šmat, kab vypravić situacyju. Ale toje, što ŭ siaredzinie 2022-ha «biełakryłyja» iduć viernym šlacham da dyvizijona «D» Lihi Nacyj z apanientami ŭ vyhladzie Andory dy San-Maryna, namiakaje na roźnicu miž čakańniami dy realnaściu.
Śvietłaja budučynia zbornaj u teoryi ad fiederacyi futboła. Fota: abff.by
Kidajecca ŭ krajnaści navat prapahanda. Jašče 14 červienia «davieranaje piaro» ABFF Siarhiej Kanašyc davodziŭ na staronkach «SB» pra toje, što zbornaja budujecca pa kropielcy dy cahlinačcy. A ŭžo praź dzień jon ža navodliŭ siek futbalistaŭ: «Prahresu ŭ zbornaj Biełarusi adnaznačna niama. U kamandzie niama ni adzinstva, ni paradku z kłasam, ni dyscypliny».
Viadzie ŭ tupik i stratehičny viektar raźvićcia, abrany fiederacyjaj. Abvieščanaje amaładžeńnie kalektyvu było b da miesca, vychvalalisia moładzievyja dy junackija zbornyja zorkami ŭ składzie dy praduktyŭnaściu ŭ turnirach UEFA. Zamiest ža hetaha bačym apošnija miescy ŭ hrupach dy siadzieńnie pa łavach u kłubach Vyšejšaj lihi — navat pry limicie na abaviazkovaje vykarystańnie junijoraŭ u hulniach.
Dehradacyja idej fiksujecca i na ŭzroŭni nastaŭnikaŭ: zamiežniki Biełaruś jak miesca pracy ihnarujuć, novych ža idej (jak i novych imionaŭ) ajčynnyja trenierskija kursy nie pastaŭlajuć. Voś i prychodziać da mastka ŭ hałoŭnaj kamandzie krainy ludzi kštałtu Kandraćcieva.
Tamu karabiel-pryvid vyračany i dalej vandravać pa futbolnym akijanie biez mety i biez sensu. Prynamsi da toj pary, pakul na bort nie stupić novaja kamanda dy nie prymiecca za tatalny ramont usich vuzłoŭ sudna. U inšym vypadku biełaruskaja zbornaja, jak i ŭvieś vid sportu całkam, budzie tulacca aby-dzie, pakul nie narviecca na ryfy surovaj realnaści dy kančatkova nie pojdzie na dno.
Chandraćjeŭščyna. Futbolnaja zbornaja sastupiła Azierbajdžanu i buchnułasia na dno dyvizijona «S» Lihi nacyj
Poŭnyja nuli. Zbornaja Biełarusi nie zdoleła zabić navat kamandzie Azierbajdžana
