Pres-słužba Łukašenki apublikavała videa zajca la Pałaca Niezaležnaści. Što pra heta kažuć narodnyja prykmiety?
Łukašenkaŭski telehram-kanał «Puł pieršaha» na fonie abmierkavańnia zdaroŭja Łukašenki apublikavaŭ videa z zajcam, jaki zabieh na terytoryju Pałaca Niezaležnaści. Narodnaja mifałohija maje šmat cikavych tłumačeńniaŭ takomu hościu.
12.05.2023 / 17:17
Skryn videa «Puła pieršaha»
U narodnaj mifałohii ŭschodnich słavian zajac maje procilehłyja charaktarystyki. Z adnaho boku, jon ličycca nośbitam stanoŭčych jakaściej, źviazanych z ujaŭleńniami pra jaho pładavitaść, a ź inšaha — jamu prypisvajuć dačynieńnie da niačystaj siły, źviazanaj ź biadoj, chvarobaj i śmierciu.
Zhodna z daviednikam «Narodnyja ŭjaŭleńni, pavierji i prykmiety», zvyčajna asacyjacyja zajca ź niačystaj siłaj tłumačycca tym, što «zajca stvaryŭ čort», a taksama niezvyčajnaj źniešnaściu zajca, jaki byccam by maje sabačyja łapy, kacinuju mordu i aślinyja vušy. Mienavita tamu ŭ mnohich narodaŭ isnuje zabarona na ŭžyvańnie ŭ ježu zaječaha miasa.
Ahulnapašyranym źjaŭlajecca ŭjaŭleńnie ab tym, što sustreča z zajcam moža być pradvieśnikam biady ci chvaroby.
Va Ukrainie jość pažadańnie čałavieku, jaki adpraŭlajecca ŭ darohu: «Ŝob jomu zajeć dorohu nie pieriebih!»
Pierabiahańnie zajcam darohi padarožniku ličyłasia drennaj prykmietaj nie tolki ŭ słavian, ale i ŭ inšych narodaŭ Jeŭropy. Naprykład, u Francyi i Hiermanii sustreča z zajcam, asabliva kali jana adbyvałasia paśla zachadu sonca, ličyłasia vielmi niebiaśpiečnaj, bo isnavała ŭjaŭleńnie, što «ŭ hety čas kałduny i viedźmy pieratvarajucca ŭ zajcoŭ». U staražytnaruskim Ipaćieŭskim letapisie zhadvajecca prykmieta, jakaja była viadomaja prodkam sučasnych uschodnich słavian i bałtaŭ: palaŭničyja nie zachodzili ŭ les, kali adtul nasustrač im vybiahaŭ zajac, bo na ŭdaču ŭ palavańni jany ŭžo nie mahli raźličvać.
U biełarusaŭ isnavała pavierje ab tym, što kali ŭ viosku zabiažyć zajac, to heta pradrakaje pažar. Kali ž zajac pa niejkaj pryčynie traplaŭ u dom, jaki budavaŭsia, to budaŭnictva na luboj stadyi spyniałasia, a biarvieńnie išło tolki na drovy.
Zajac — abaviazkovy piersanaž kazak pra Kaščeja Bieśśmiarotnaha. Mienavita chutkanohi zajac — pieršaja istota, što vyskokvaje z čaroŭnaha kuferka, niesučy, źbierahajučy ŭ sabie Kaščejevu śmierć. Dahaniaje zajca i zabivaje jaho (a značyć, zmahajecca sa złom) voŭk.
U šmatlikich narodnych byličkach raskazvajecca pra toje, što niačyściki mohuć sustrakacca ŭ vyhladzie zajca. Biełaruski falkłaryst Jaŭhien Lacki ŭ kancy XIX stahoddzia zapisaŭ raskaz sielanina, jak jon z dapamohaj mahičnych srodkaŭ pazbaŭlaŭ svajho kania ad uździejańnia złoha damavika: «Vyvieŭ haspadar kania nočču ŭ pole, złamaŭ asinavy dubiec i pačaŭ bić jaho dubcom, pryhavorvajučy «raz!». Praź niekatory čas koń staŭ hijenaj, potym ź jaho zvaliŭsia korč, pieratvaryŭsia ŭ čornaha zajca, jaki chutka źnik».
Dobra viadomaja lehienda pra toje, što zajac pierabieh darohu Alaksandru Puškinu — i heta vyratavała žyćcio ruskamu paetu, jaki vieryŭ u zababony. Znachodziačysia ŭ śniežni 1825 hoda ŭ ssyłcy ŭ radavym majontku Michajłaŭskaje, Puškin daviedaŭsia pra padrychtoŭku paŭstańnia dziekabrystaŭ i vyjechaŭ u Pieciarburh, kab dałučycca da jaho. Ale sustreča z zajcam, jakaja pradrakała biadu, vymusiła jaho viarnucca dadomu. Paŭstańnie dziekabrystaŭ było žorstka zadušana carskimi ŭładami, a piaciora blizkich siabroŭ paeta, jakija brali ŭ im udzieł, pakaranyja śmierciu, a tysiačy — pryhavorany da kataržnych rabot i sasłany ŭ Sibir.
Nie vypadkova puškinskaja Taćciana Łaryna ź vieršavanaha ramana «Jaŭhien Aniehin» (skončany ŭ 1831 hodzie), jakaja žyła ŭ vioscy i tamu «vieriła priedańjam prostonarodnoj stariny», panična bajałasia sustrečy z zajcam:
Kohda słučałoś hdie-nibud
Jej vstrietiť čiernoho monacha
Il bystryj zajac miež polej
Pieriebiehał dorohu jej,
Nie znaja, čto načať so stracha,
Priedčuvstvij horiestnych połna,
Ždała niesčasťia už ona.
Fota samoha Łukašenki pres-słužba paśla 9 maja dahetul nie publikuje.
Čytajcie taksama:
Łukašenka treci dzień nie źjaŭlajecca na publicy. Admienienaja daŭno zapłanavanaja narada
Łukašenka nie vystupiŭ z pramovaj na płoščy Pieramohi ŭpieršyniu za čas svajho kiravańnia