Navukoŭcy razhadali šyfr karala Karła V i narešcie pračytali jaho list, napisany piać stahoddziaŭ tamu
Francuzskija navukoŭcy rasšyfravali list karala Ispanii i kiraŭnika Śviatoj Rymskaj impieryi Karła V, jaki jon adpraviŭ u 1547 hodzie svajmu pasłu ŭ Paryžy Žanu de Sien-Mary. Akazałasia, kiraŭnik turbavaŭsia ab padrychtoŭcy zamachu na jaho, piša France24.
25.11.2022 / 23:59
List zachoŭvajecca ŭ biblijatecy horada Nansi ŭ Łatarynhii. Amal piać stahoddziaŭ jaho nichto nie moh pračytać. Kryptohrafcy Siesil Pjero i jaje kamandzie ŭdałosia heta zrabić za paŭhoda. Navukoŭcam dapamoh list de Sien-Mary, na palach jakoha atrymalnik paznačyŭ tajemny kod.
Jak akazałasia, Karł V vykarystaŭ składany šyfr — pisaŭ simvały, jakija abaznačajuć cełyja słovy, paznačaŭ asablivym čynam hałosnyja litary i imknuŭsia zabłytać vorahaŭ «nulavymi simvałami», jakija ničoha nie značyli.
U liście pasłu Karł V źviarnuŭ uvahu na ŭskładnieńnie adnosinaŭ z karalom Francyi Francyskam I. Jano zdaryłasia, niahledziačy na padpisanuju tryma hadami raniej mirnuju damovu. Impieratara turbavali čutki ab padrychtavanym na jaho zamachu.
Pra płany zabojstva Karła V historykam viadoma mała, ale list adkryŭ strachi manarcha i sapsavańnie jaho adnosin z Francyjaj. Ciapier navukoŭcy spadziajucca rasšyfravać inšyja listy impieratara i atrymać ź ich bolšaje ŭjaŭleńnie pra stratehiju Karła V u Jeŭropie.