«Z-za admovy naviedvać fakultatyŭ pra vajnu vyklikali ŭ škołu, pahražali prablemami»
Z hetaha hoda ŭ škołach i navat dziciačych sadkach asablivuju ŭvahu buduć nadavać patryjatyčnamu vychavańniu. Baćki ŭžo paśpieli adčuć hetyja źmieny.
09.09.2022 / 12:04
Fota nosić ilustratyŭny charaktar
Dobraachvotna-prymusovy patryjatyzm
Baćki vučniaŭ starejšych kłasaŭ raskazvajuć, što ich prymušajuć zapisvać dziaciej na fakultatyvy patryjatyčnaha napramku.
«Toje, što ciapier patryjatyčnaje vychavańnie ŭ škołach vychodzić na novy ŭzrovień, stała zrazumieła adrazu paśla baćkoŭskaha schodu i liniejki na 1 vieraśnia. Na schodzie bolš za 80 adsotkaŭ času pryśviacili tak zvanamu patryjatyčnamu vychavańniu. Anansavali novyja fakultatyvy i h.d. Pytańni adukacyjnaha pracesu syšli na druhi ci navat treci płan i amal nie abmiarkoŭvalisia», — zhadvaje adzin z baćkoŭ.
Pa jaho słovach, siarod baćkoŭ znachodzilisia ludzi, jakija namahalisia niešta vykazvać suprać takoj palityki ŭ adukacyjnym pracesie, ale kiraŭnictva škoły ich chutka spyniała, dajučy zrazumieć, što lepš hetamu nie supraćstajać.
«Naturalna, što zapis na ŭsie hetyja patryjatyčnyja fakultatyvy adbyvajecca dobraachvotna-prymusova, u lepšym vypadku nastaŭniki kažuć, što «vy sami ŭsio razumiejecie». Kab trapić na fakultatyŭ — treba napisać zajavu, dzie vy paznačajecie, što nibyta sami prosicie arhanizavać fakultatyŭny zaniatak pa historyi Biełarusi pa prahramie VAV».
Za admovu abiacajuć prablemy na ekzamienach
Adzin z baćkoŭ, jaki admoviŭsia zapisvać syna na «dobraachvotny» fakultatyŭ, raspavioŭ nastupnuju historyju:
«Z-za admovy napisać zajavu na fakultatyŭ, pryśviečany temie VAV, mianie vyklikali ŭ škołu i vielmi nastojliva prapanavali ŭsio ž napisać zajavu. Kab pierakanać mianie, jany vykarystoŭvali roznyja mietady: ad zasaromlivańnia — byccam ja drenny tata — da pahroz u vyhladzie prablem na ekzamienach i nie tolki. Taksama kazali, što ŭ vypadku čaho buduć dziejničać praz žonku, jakaja pracuje ŭ dziaržaŭnaj ustanovie».
Mužčyna kaža, što jamu ŭ vyniku prapanavali napisać admovu ad fakultatyvu, tym samym parušyŭšy łohiku taho, što naviedvańnie — reč dobraachvotnaja, a nie abaviazkovaja. Takoj zajavy baćka taksama nie pisaŭ.
Pra šantaž prablemami na ekzamienie kazali i inšyja baćki, čyje dzieci vučacca ŭ starejšych kłasach.
Tak, adny ź ich raspaviadajuć, što padčas uračystaj liniejki zamiest tradycyjnyha špacyru 11-kłaśnika ź pieršakłaśnicaj sa zvanočkam u ich była ŭračystaja cyrymonija ŭźniaćcia dziaržaŭnaha ściaha.
U niekatorych škołach užo paśpieli pravieści sustrečy z kiraŭnictvam miascovych supołak BRSM, dzie vučniaŭ aktyŭna ahitavali ŭstupić u ich šerahi.
«Tym, chto admaŭlajecca ŭstupać u BRSM, kažuć, što praz heta ŭ ich mohuć uźniknuć prablemy pry pastupleńni ŭ VNU, maŭlaŭ pieravahu dla zaličeńnia buduć addavać beerseemaŭcam», — kaža mama adnaho sa staršakłaśnikaŭ. Takija pužałki ŭ škołach raskazvali i ŭ raniejšyja hady, kab choć niejak zrabić płan pa čalcach dziaržaŭnaj moładzievaj arhanizacyi, adnak u realnaści heta členstva nijak nie ŭpłyvała.
Novy adukacyjny kurs na sabie adčuli i nastaŭniki
«Na naradach nastaŭnikam i administracyi škoły pramym tekstam kazali, što patryjatyzm musić ciapier paŭsiul prachodzić čyrvonaj nitkaj», — dzielicca staličnaja nastaŭnica.
U jaje škole jašče nie paśpieli vyrašyć pytańni z arhanizacyjaj patryjatyčnych fakultatyvaŭ.
«Dobraachvotna-prymusovy charaktar dla biełaruskich škoł — reč nie novaja, raniej taksama nastaŭnikaŭ nahružali roznymi pytańniami, jakija nibyta možna było vykonvać pa žadańni, ale na spravie ŭsie razumieli, što dobraachvotnaha tam ničoha niama. Sioleta ŭsio heta prosta vyjšła na novy ŭzrovień. I kali raniej byli škoły, dzie, naprykład, ustupać ŭ šerahi taho ž BRSM asabliva nichto nie prymušaŭ, to ciapier takoha chutčej za ŭsio ŭžo nie budzie», — miarkuje nastaŭnica.
Inšy piedahoh taksama źviartaje ŭvahu, što sioleta na ŭsich naradach i schodach hałoŭnaj temaj było patryjatyčnaje vychavańnie, a nie sama adukacyja. «Vyhladaje, što ciapier hałoŭnaja meta škoły — nie davać viedy pa pradmietach, a vychavać patryjotaŭ».
U niekatorych baćkoŭskich čatach nastaŭniki aktyŭna raspaŭsiudžvajuć naviny pra biełaruskuju milicyju. Kažuć, administracyja škoły abaviazvaje rabić skryny z takich čataŭ, kab spravazdačycca ab vykanańni zadačy pa raspaŭsiudzie praŭładnaj infarmacyi.
Miarkujučy pa raspoviedach surazmoŭcaŭ, razumieńnie patryjatyzmu ŭ škołach z bolšaha adnolkavaje, ale jość i niekatoryja adroźnieńni. Adnyja źviartajuć uvahu na toje, što škołu ŭpryhožvali nie tolki ŭ kolerach dziaržaŭnaha biełaruskaha ściaha, ale i rasijskaha, inšyja adznačajuć, što mienavita sioleta ŭpieršyniu za ŭvieś čas dyrektarka škoły na 1 vieraśnia vystupała na biełaruskaj movie.
A što ŭ sadkach?
Źjaŭleńnie patryjatyčnaha vychavańnia adčuli na sabie i baćki daškalat. U adnych dzicia pačało ŭklučać i słuchać himn na razumnaj kałoncy, inšyja pačuli, jaki dziacia śpiavaje himn pa darozie da domu. Baćki kažuć, što nie viedać, jak pravilna reahavać na takuju źjavu, tamu prosta nie zavastrajuć na hetym uvahi.
«Z adnaho boku, viedać himn svajej krainy — heta narmalnaja reč, ale my žyviem u krainie, dzie ŭsio, što źviazana ź dziaržaŭnymi inicyjatyvami, jak minimum vyklikaje nieadnaznačnyja pačućci», — kaža maci daškalatki.