— Чаму пачалі гатаваць?
— Цікавасць да кулінарыі прыйшла з падарожжаў і пілігрымак, падчас якіх даводзілася адкрываць для сябе не толькі новыя ландшафты і архітэктуру, але і гастранамічныя адчуванні, якія потым хацелася паўтарыць — прывезці з сабой і падзяліцца імі з сябрамі. Часам гэта атрымлівалася, часам не. Ну, і ў мяне жонка досыць мудрая жанчына, яна ўмее своечасова пахваліць — і мне прыемна, і самой гатаваць не трэба.
Я святар, у мяне ёсць вопыт і посту, і галадоўкі, я магу доўга не есці, есці абы-што, каб проста не памерці з голаду, або каб ашчадзіць. Але часам ежа — гэта не проста спатоленне голаду, гэта яшчэ і атракцыён: ты сустракаеш гасцей, гатуеш, частуеш і напаўняешся радасцю і іншымі эмоцыямі. Асабліва, калі ты прыгатаваў нешта ўпершыню…
Гатаванне — гэта яшчэ і від рукадзелля, карысць якога не зводзіцца толькі да ўтылітарнасці. Яно яшчэ і складнік духоўнага дзеяння — сродак як ад бяздзейнасці, так і ад засмучэння.
— Якая кухня зрабіла за час паездак самае вялікае ўражанне?
— Усходняя і міжземнаморская. Усходняя, таму што ніколі не ведаеш, што ясі (смяецца). І незвычайныя смакі, спалучэнні, незвычайная падача. Ну і, вядома ж, міжземнаморская кухня з рознымі марскімі гадамі, якіх там даводзілася есці нярэдка ўпершыню.
Стрыт-фуд мне таксама вельмі цікавы. Не фаст-фуд, а стрыт-фуд. Я не вялікі спецыяліст у гэтым пытанні, але, на мой погляд, менавіта стрыт-фуд, даступная мясцовая ежа, у большай ступені адпавядае ідэі нацыянальнай, а значыць і народнай кухні, чым ежа ў гламурных рэстаранах. Ды і дзе я, а дзе гэтыя рэстараны?
— Тры стравы, якія вы любіце і есці, і гатаваць?
— Я вельмі люблю гатаваць рознага роду пасты. Мне заўсёды цікава прыгатаваць тую пасту, якую я яшчэ не гатаваў, а іх існуе велізарнае мноства…
Яшчэ розныя віды плову, рызота. Цікавыя морапрадукты — нават не ведаю, што вылучыць…
— Знешні выгляд ежы колькі адсоткаў дае для агульнага ўражання?
— 40—50%. Ежа павінна быць прыгожай, не проста смачнай і пажыўнай. Страва, прыгатаваная для тых, каго ты любіш, заслугоўвае быць прыгожа пададзенай. Таму ўжо калі атрымліваецца прыгатаваць такую страву, якую можна прыгожа сфатаграфаваць, то я яе абавязкова сфатаграфую… Фатаграфія — таксама маё хобі. Яшчэ адно.
Прыгажосць — гэта не толькі мастацтва, не знешняе спалучэнне формаў і фарбаў… І тут гаворка не пра дарагі посуд і шаўковыя абрусы. Часам соль у запалкавых скрынках, яйкі ўкрутую і прасцецкая каўбаска, нарэзаная адным раскладным ножыкам на ўсю сяброўскую кампанію, больш каштоўныя і больш дарэчныя, чым салата з лобстараў пад гукі раяля за 50 тысяч даляраў.
— Ежа — гэта больш чым ежа?
— Кухар не толькі гатуе ежу, але і стварае ўмовы, атмасферу для яе прыняцця. У манастырах прыём ежы абстаўляецца як частка набажэнства, на ім чытаюцца жыцці святых. У сем'ях таксама чытаюць малітвы да і пасля — гэта свайго роду акт датычнасці. І нават калі статут забараняе размовы падчас ужывання ежы, то робіць гэта ён не інакш, як для таго, каб паказаць, што харчаванне не ёсць нейкае звычайнае дзеянне накшталт запраўкі аўтамабіля…
— Але ж не кожны прыём ежы — свята?
— У 99,9% нашага жыцця ежа — гэта проста ежа, каму якую даў Бог. Калі нам не да святаў — трэба нешта кінуць у рот апалонікам з каструлі і бегчы далей прыносіць людзям карысць. Але ўсё ж ёсць асобныя моманты, калі хочацца, каб яна, ежа, была яшчэ і цікавай, ці што… Асабліва ў тых выпадках, калі ўдаецца сабрацца ўсім разам — а сёння гэта для многіх сем'яў праблема: нават муж і жонка часта ядуць паасобку.
Працэс ужывання ежы ў чалавека пачынаецца не з моманту яе перажоўвання, а з моманту яе пошуку і гатавання. Чалавек першапачаткова шукаў сабе карэнні, вырошчваў або паляваў, потым гатаваў. Гэта не проста страчаны час — гэта частка працэсу яе засвойвання.
Сёння харчовая прамысловасць, спецыялізацыя і занятасць на працы выхопліваюць у нас цэлыя звёны з гэтага працэсу, і я думаю, што гэта таксама прычына таго, што часта нам ежа не ідзе на карысць, не так высока сама па сабе цэніцца і часта выкідаецца ў вялікай колькасці…
— Вы ў каго вучыцеся гатаваць? Кнігі чытаеце, блогі глядзіце?
— Вядома, у мяне не такі багаты вопыт, каб цалкам на яго спадзявацца. Так, вучуся. Цяпер у інтэрнэце, маючы жаданне і набор прадуктаў, любы можа прыгатаваць усё. У мяне ёсць падпіскі ў Facebook і на YouTube на розныя кулінарныя рэсурсы, але я б не стаў іх вось так вось проста рэкламаваць.
Што я раблю, не так шмат асаблівага майстэрства. Проста жыццё святара выклікае цікавасць у абывацеля, і калі б я плёў кошыкі, то цікавасць і да гэтага занятку шмат у чым была б звязаная не з любоўю да такога роду аксесуараў… Святар, які гатуе пасту, які будуе дом, які грае на саксафоне, які едзе на супербайку…
— Якія кухонныя прыстасаванні вы лічыце найбольш карыснымі?
— Добрыя нажы — тое, на што я ў першую чаргу звяртаю ўвагу ў тэматычных крамах… Зрэшты, я іх там усё адно не купляю — яны ў мяне ўсе заказныя, каваныя, ручной работы. Гэта ж так класна дастаць свой самы ўлюбёны накіры або серб, паглядзець іх заточку, пачуць іх любімы «звон» і заадно пераканацца, што іх ніхто не чапаў… Я сваімі нажамі нікому не дазваляю карыстацца. Вось такі я, так. Ну і добрыя патэльні…
Я нядаўна купіў электрагрыль з кантролем тэмпературы і аўтаматычнымі рэжымамі. Карысная штука і цікавая, але я думаю, што я б цалкам мог абысціся і без яе, калі б у мяне была нармальная пліта. У мяне індукцыйная, і мне не хапае… тэмпературы!
Праблема падабраць каструлі і патэльні. Нібы напісана, што падыходзіць, купляеш і разумееш, што не вельмі ж і падыходзіць. Напрыклад, для азіяцкай кухні патрэбна экстрэмальна гарачая патэльня, у якой прадукт гатуецца максімальна хутка, а тут… туга зялёная… трэба нешта будзе памяняць у сваім жыцці.
Яшчэ ў мяне ёсць лазерны градуснік, каб вымяраць тэмпературу патэльні, алею, паверхняў. Але, і трохі пакарыстаўшыся ім, абвыкаеш і ўжо губляеш у ім неабходнасць…
— А купляеце прадукты ў краме ці на рынку?
— Калі як. Калі да нейкага свята рыхтуюся, да сяброў, то стараюся ехаць на рынак. У крамах з мясам праблема з добрай нарэзкай. Калі яно добра парэзана, сапсаваць яго амаль немагчыма, толькі калі спаліць. Хоць фермерскія прадукты і там бываюць, і часам вельмі нават нічога.
Я люблю сам пахадзіць па рынку, выбраць мяса, спецыі, пагутарыць з прадаўцамі… Пажадана без жонкі, а то прыйдзецца купіць тое, што танней, ці ўвогуле адмовіцца ад пакупак (смяецца).
— У вас ёсць правераныя прадаўцы, да якіх вы па гародніну, па мяса прыходзіце?
— Так, бараніну або свойскую птушку я купляю ў адным месцы.
— А якая любімая страва ў вашых дзяцей?
— Дзеці не вельмі любяць маю кухню. У мяне старэйшая дачка вегетарыянка, са сваім асобным харчаваннем, а малодшая — проста просіць катлетку з пюрэ. А калі рыбу смажаную, то як у школьнай сталовай, «без усяго вось гэтага». А так чыпсы, бульбу фры, фаст-фуд гэты ўсялякі, піцы і сушы з дастаўкай…
