Хто такі «Рудзі»
У жыцці відэаблогера Рудзі завуць Яўген і ён працуе кладаўшчыком на аптэчным складзе — кіруе пагрузчыкам. Пару гадоў таму вёў YouTube-канал пра футбол, але закрыў яго ў 2020 годзе.
Гуляць у камп’ютарныя гульні Яўген пачаў яшчэ ў дзяцінстве. Спачатку ў «васьмібіткі» на велізарных дыскетах, а потым і ў класіку накшталт Warcraft або Half-Life.
— Пасля каледжа я паступіў у БДУ на гістарычны, але кінуў, калі мне заставалася толькі тры сесіі. Як кажуць, хто ў маладосці не быў рэвалюцыянерам, у таго не было юнацтва, — кажа Рудзi. — Я тады чытаў розных Ніцшэ, думаў, што самы разумны, а ўвесь свет — гэта сістэма. Ну і вырашыў, што не буду вучыцца. Прыкладна ў той жа час я трапіў на не самы вядомы расійскі гульнявы партал, вёў там бложык.
У 2011-м напісаў праходжанне Skyrim, і за гэта мне ўладальнік партала падарыў гульню, здаецца, Battlefield. Гэта быў мой першы досвед, калі ты не проста гуляеш у гульні, а і штосьці з гэтым робіш, пішаш праходжанні, агляды. То-бок адбыўся пераход да нейкай творчасці.
На пытанне, калі Яўген пачаў размаўляць на беларускай, той адказвае, што яшчэ ў каледжы, недзе ў 2006-м. Але досвед атрымаўся вельмі балючы і нават траўмавальны — у веку, калі камунікацыя вельмі істотная, хлопец апынуўся, па сутнасці, у ізаляцыі. «Ніхто са мной не размаўляў, а толькі слухалі, як я гавару. І дагэтуль я адчуваю наступствы ўсяго гэтага», — стрымана кажа Яўген.
«YouTube не разумее, як прасоўваць беларускамоўны кантэнт»
Праца над футбольным блогам дала Яўгену неабходны досвед працы з відэамантажом, сцэнаром, агучкай і прасоўваннем канчатковага выніку на YouTube. Пасля Рудзi некаторы час запісваў «лэтсплеі» (відэа, якое дакументуе праходжанне відэагульні з каментарамі ад геймера). Намагаўся рабіць караценькія агляды гульняў на 2 хвіліны, потым — пародыі на «Ведзьмара» з адсылкамі да расійскай палітыкі. І ў лютым гэтага года вырашыў, што настаў час рабіць гульнявы канал на беларускай мове.
— Мы проста маем ствараць сваю беларускую інфапрастору, каб у людзей быў выбар, на якой мове глядзець кантэнт, — тлумачыць Яўген. —
На мой погляд, зараз шмат хто стварае кантэнт менавіта пра саму мову — як на ёй гаварыць. Але трэба ўжо проста пачаць на ёй размаўляць і ствараць розны кантэнт, не падкрэсліваючы, што — «глядзіце, яно на беларускай!».
Я калі запісаў сваё першае відэа, «сюжэтку» пра Skyrim, то заліў яго з дапаўненнем у назве «па-беларуску». І праз пяць хвілін выдаліў, бо — якога чорта я наогул мушу камусьці тлумачыць, на якой гэта мове! Я зрабіў відэа — усё, глядзіце.
Але моўнае пытанне на YouTube усё ж такі існуе. Бо, кажучы па-простаму, платформа не разумее, як прасоўваць беларускамоўны кантэнт.
— Нават калі вы зараз паглядзіце два відэа на беларускай, то потым усё роўна ўключыце 5 ці 10 на рускай. А для YouTube глядач, які глядзіць умоўнае «Что было дальше?» — спажывец рускай мовы. І таму ён будзе прапаноўваць і прасоўваць яму відэа на рускай.
І наадварот, YouTube намагаецца падабраць мне такіх гледачоў, якім можа спадабацца мой канал. І тут пытанне, каго YouTube можа прыцягнуць, калі тыя, каму падабаюцца мае відэа, глядзяць рускамоўны кантэнт? Лагічна, што YouTube прапаноўвае мае ролікі камусьці з Ніжняга Ноўгарада. Бо глядач з Ніжняга Ноўгарада, па сутнасці, нічым не адрозніваецца ад гледача з Мінска. Яны глядзяць адное і тое ж, і YouTube не разумее, якая між імі розніца.
— Як можа памяняць гэты стан рэчаў?
— Тут атрымліваецца такое заганнае кола. Па-першае, трэба, каб людзі шукалі кантэнт у пашукавіках па-беларуску. Але ў такім выпадку вы нічога не знойдзеце, бо на беларускай нічога няма. Бо ніхто не шукае.
Рэкамендацыі для крэатара — вельмі важная штука. Але калі мае відэа трапляюць у рэкамендацыі, YouTube пачынае прапаноўваць іх усім навокал, у тым ліку і расійцам. І яны мне руйнуюць усю статыстыку, бо — адкрываюць відэа, праз 5-10 секунд разумеюць, што нічога не зразумела, і закрываюць. А YouTube інтэрпрэтуе гэта так — відэа благое і нецікавае. І на гэтым усё.
То-бок платформа не рэкамендуе мае відэа выключна беларусам, бо не разумее, хто такія гэтыя беларусы і што яны глядзяць.
Але YouTube намагаецца. Напрыклад, да мяне прыходзяць людзі, хто глядзіць канал «Вожыка», які агучвае ролікі па-беларуску.
«Калі ў мяне з’явіўся першы патрон, хобі ператварылася ў працу»
Цяпер Рудзі намагаецца ахапіць як мага больш фарматаў, улічваючы, што ён яшчэ працуе паўнавартасны 8-гадзінны дзень і намагаецца «жыць жыццё» (напрыклад, па выходных ён разам з жонкай аднаўляе хутар).
Спачатку блогер апавядаў пра сюжэты, затым дадаў агляды праектаў, якія выйшлі даўно, як, напрыклад, Disco Elysium. Потым — новых гульняў накшталт Stray. І пасля з’явіліся гульнявыя навіны, якія Яўгену дапамагае рабіць знаёмы па імені Ігар.
— Я мару зрабіць вялікі партал з вялікай колькасцю фарматаў. Каб відэа з’яўляліся не раз на два тыдні, умоўна кажучы, а два разы на тыдзень. Але дзеля гэтага трэба знайсці людзей, якія будуць пісаць сцэнары, рабіць агучку, мантаж. У кожным разе гэта грошы, бо без дамоўленасцей праца будзе нерэгулярнай.
А я ўжо не магу спыніцца, бо ўжо ўлез ва ўсё гэта! Калі ў мяне з’явіўся першы патрон на Patreon, хобі ператварылася ў працу. Цяпер у мяне 52 спонсары, што даволі шмат. З іх дапамогай я магу дакупаць нешта ў камп’ютар, бо — як я буду гуляць у сучасныя гульні, калі мой рондаль амаль кіпіць, калі я займаюся мантажом! Ну і гульні ліцэнзійныя ў Steam каштуюць нямала. Вось зараз купіў Scorn за 20 долараў, дзякуй маім патронам.
На праходжанне камп’ютарнай гульні ў мяне сыходзіць толькі каля 20% часу. Потым мне трэба напісаць сцэнар. Ён яшчэ мусіць саспець у галаве, наляжацца. А затым пачынаецца мантаж, які часам займае 12 гадзін. Плюс агучка, пошук музыкі і гэтак далей.
Калі ў мяне будзе большы даход, то я змагу проста сысці з працы. У мяне з’явіцца больш вольнага часу, і тую працу, што я раблю два тыдні, я змагу зрабіць за некалькі дзён.
«Беларуская — гэта добра, а што яшчэ ты можаш прапанаваць?»
Яўген кажа, што ў YouTube ёсць гульнявыя блогі на любы густ, ад праходжання «стоячы на адной назе» і да 50 разбораў персанажаў і сюжэтаў. А вось у беларускім сегменце канкурэнцыі амаль няма.
— Я не магу рабіць усё, але разумею, што людзям трэба рознае, — паясняе блогер. — Цябе могуць глядзець у першы час толькі праз тое, што твой кантэнт на беларускай. Але з часам гэты налёт беларускасці знікае, і людзі пачынаюць пытацца: беларуская — гэта добра, а што яшчэ ты можаш прапанаваць?
І тут трэба разумець, навошта чалавек прыйшоў у твой канал, што ён хоча паглядзець. Таму я лавірую: то зраблю сюжэтку для тых, хто любіць сюжэты, то аглядзік для тых, хто не хоча спойлераў.
Якія беларускамоўныя каналы пра гульні можна паглядзець? Падборка ад Рудзі
- «Гульні ў квадраце» (але аўтар даўно не выпускаў новых відэа)
- «Малаток»
- «VR па-беларуску» — хлопец робіць стрымы з віртуальнай рэальнасці
- Yinwille
- mścisłaŭskaja bahiema
- «Геймерскі Экспэрымэнтальны»
Яшчэ Яўген згадвае хлопца ў твітары, які збірае каманду для перакладу (патча) Europa Universalis IV на беларускую, і падкаст «Першы Гікаўскі».
Ну і, вядома, заклікае ўсіх спрабаваць свае сілы ў беларускамоўным кантэнце. Бо чым больш будзе з’яўляцца беларускіх каналаў, тым лепш стане ўсім блогерам. Нават адзін моцны аўтар дапаможа прасоўваць і іншы беларускі кантэнт праз рэкамендацыі YouTube.
— Ёсць вялікая праблема, што на беларускай — ці то пра гісторыю, ці то пра палітыку, ці то пра вайну. А я кажу, што Караткевіч і Быкаў, звычайна, нашае ўсё, але ж не ўсё нашае апошняе. Беларуская мае быць сучаснай. Думаю, на беларускай трэба пісаць тупыя статусы ў інсту. Па-беларуску мае быць шансон.
Трэба жыць сучаснае жыццё, а не перажываць што было. Ні ў якім разе не змяншаю павагу да нашай гісторыі, але ж цяпер мы жывём у сучаснасці.
І гульні таксама абавязкова маюць быць на беларускай — пра перастрэлкі, гонкі, пра монстраў і іншапланетнікаў. Усё сучаснае мае быць, і таму — калі вы хочаце ладзіць стрымы, то ладзьце, лупіце, чаго вы паселі!
)
сайт Ніжняга Ноўгарада - NN.ru )