Фота з сайта «Бі-бі-сі»
Руская служба «Бі-бі-сі» вядзе пайменны спіс страт расійскіх вайскоўцаў ва Украіне сумесна з выданнем «Медыязона» і камандай валанцёраў. На 14 кастрычніка ўдалося пацвердзіць інфармацыю пра 7502 загінулых салдат і афіцэраў.
Журналісты абапіраюцца толькі на пацверджаныя паведамленні пра гібель, таму сабраныя даныя не адлюстроўваюць рэальны ўзровень страт.
Але, грунтуючыся на тысячах канкрэтных гісторый загінулых, можна зразумець і прааналізаваць, што менавіта адбываецца з расійскай арміяй падчас уварвання ў суседнюю краіну.
Уяўленне аб тым, якая колькасць загінулых не згадваецца ў афіцыйных паведамленнях, дае інфармацыя з могілак. Кожны тыдзень новыя пахаванні расійскіх вайскоўцаў, пра якія не паведамлялі мясцовыя ўлады, выяўляюцца ў розных населеных пунктах Расіі
На падставе гэтых назіранняў можна выказаць здагадку, што спіс пацверджаных страт, які вядзе «Бі-бі-сі», можа ўтрымліваць прынамсі на 40-60% менш імёнаў загінулых, чым рэальна пахавана ў Расіі.
Такім чынам, па найбольш кансерватыўнай ацэнцы, страты расійскай арміі і Расгвардыі ва Украіне могуць складаць каля 15000 чалавек.
Па ацэнцы эксперта Цэнтра ваенна-марскога аналізу Майкла Кофмана, на кожнага загінулага расійкага ваеннага падчас вайны ва Украіне прыпадае каля 3,5 параненых. На аснове гэтых даных, можна меркаваць, што незваротныя страты Расіі (гэта значыць, колькасць тых, хто выбыў са строю па прычыне ранення, смерці або прапаў без вестак) могуць складаць прынамсі 53000 чалавек.
На гэтым тыдні расійскія ўлады ўпершыню пацвердзілі гібель мабілізаваных на тэрыторыі Украіны. Першыя — тады яшчэ неафіцыйныя — паведамленні аб баявых стратах сярод прызваных у рамках частковай мабілізацыі з'явіліся на пачатку тыдня. А ў чацвер урад Чалябінскай вобласці пацвердзіў гібель пяцярых мабілізаваных, адпраўленых на вайну ва Украіне. Усяго на 14 кастрычніка на падставе адкрытых крыніц вядома пра гібель 11 мабілізаваных на тэрыторыі Украіны.
Новыя алеі на могілках
Па колькасці пацверджаных страт па-ранейшаму лідзіруе Дагестан (319 чалавек), на другое месца выйшаў Краснадарскі край (303 чалавекі), за ім ідзе Бурація (297 чалавек). Для параўнання: вядома толькі пра 29 загінулых з Масквы, хоць жыхары расійскай сталіцы складаюць амаль 9% насельніцтва Расіі.
У многіх рэгіёнах Расіі, дзе не працуюць сацыяльныя ліфты, служба ў арміі па кантракце з'яўляецца ледзь ці не адзінай магчымасцю атрымаць стабільны заробак.
Расійскія чыноўнікі ўсё радзей і радзей публічна паведамляюць пра гібель вайскоўцаў ва Украіне, таму важнымі крыніцамі інфармацыі становяцца помнікі: насценныя таблічкі ў школах, надмагіллі на могілках, мемарыялы ў парках і воінскіх часцях.
За мінулы месяц «Бі-бі-сі» ўдалося даведацца пра новыя пахаванні вайскоўцаў на могілках Калінінградскай і Омскай абласцей, у Падмаскоўі, а таксама ў Краснаярскім і Прыморскім краях. Усяго з пачатку вайны ўдалося вывучыць пахаванні на больш чым 60 могілках у населеных пунктах ад Калінінграда да Уладзівастока.
Практычна на кожным з іх выяўляюцца не толькі пахаванні тых, пра чыю гібель паведамлялася публічна, але і прыкладна столькі ж (а часам і больш) надмагілляў салдат і афіцэраў, пра смерць якіх не паведамлялі ні ўлады, ні мясцовыя журналісты, ні сваякі ў сацсетках.
За мінулы месяц на ваеннай алеі могілак у Мядзведзеўцы (Калінінградская вобласць) з'явіўся цэлы шэраг новых магіл. З 29 пахаванняў салдат і афіцэраў, якія загінулі пасля 24 лютага 2022 года, імёны 11 чалавек — то бок 38% — не называліся публічна. На могілках ва Усурыйску таксама з'явіліся дадатковыя шэрагі з магіламі вайскоўцаў. Пра 11 з 16 пахаваных салдат і афіцэраў — а гэта 68% — не згадвалі ні ў афіцыйных зводках, ні ў публікацыях у сацсетках.
Адборныя часткі
Толькі па пацверджаных даных, больш за 2200 загінулых — гэта элітныя спецыялісты: салдаты і афіцэры атрадаў спецназа, марскія пехацінцы і ваенныя лётчыкі. На іх падрыхтоўку сышлі гады трэніровак і мільёны даляраў.
У адной толькі аперацыі па няўдалай абароне Лімана, як стала вядома «Бі-бі-сі», загінула цэлае аддзяленне спецназу ГРУ з Тальяці.
Гэты і іншыя элітныя атрады расійскай арміі і Нацгвардыі нясуць адчувальныя страты падчас вайны на тэрыторыі Украіны, паколькі іх сістэматычна выкарыстоўваюць для вырашэння неўласцівых ім задач. Напрыклад, разведчыкаў прыцягваюць для надгляду і праверкі вуліц у захопленых населеных пунктах, а атрады Расгвардыі — для агульнавайсковых баёў і абарончых дзеянняў.
Камандзіры
З 7502 устаноўленых расійскіх вайскоўцаў, якія загінулі ва Украіне, 1278 чалавек, гэта значыць 17%, — афіцэры. Сярод загінулых — чатыры генералы і 39 палкоўнікаў.
Мяркуючы па даных за восем месяцаў, найбольшая доля страт прыйшлася на малодшых афіцэраў. Яны гінуць у некалькі разоў часцей, чым іх падначаленыя.
Яшчэ да пачатку ўварвання ва Украіну расійская армія адчувала недахоп вопытных кантрактнікаў і недаўкамплектаванасць многіх ваенных частак. Па ацэнцы спецыялістаў, Расія ўступіла ў вайну, маючы ва узброеных сілах лішак ваеннай тэхнікі і востры недахоп навучанага асабістага складу.
У выніку ў ходзе вайны камандзіры вымушаныя камандаваць у баі салдатамі, як сяржанты, асабіста весці іх у атаку або трымаць з імі абарону замест таго, каб кіраваць баявымі дзеяннямі праз падначаленых. Пры гэтым многія малодшыя афіцэры яшчэ маладыя (званне лейтэнанта часцей за ўсё атрымліваюць у 21-22 гады) і нявопытныя, але ўжо вымушаныя вырашаць, як менавіта дамагчыся мэтаў, пастаўленых камандаваннем.
Па родах войскаў
Да дзявятага месяца вайны найбольшая колькасць страт — 21% — прыпадае на пяхоту.
А вось доля загінулых дэсантнікаў паступова зніжаецца. На 14 кастрычніка 16% усіх усталяваных загінулых — з ПДВ, хоць да пачатку жніўня быў кожны пяты. Мяркуючы па адкрытых крыніцах, многія падраздзяленні ПДВ панеслі істотныя страты забітымі і параненымі, і таму ўжо не могуць удзельнічаць у перадавых аперацыях у ранейшым аб'ёме.
Цяпер, паводле сведчання крыніц «Бі-бі-сі» на перадавой, асноўная штурмавая нагрузка кладзецца на падраздзяленні ПВК і атрады тых, каго расійскія дзяржаўныя СМІ называюць добраахвотнікамі (паводле звестак шэрагу праваабаронцаў, прынамсі ў Чачні, некаторых прымушаюць запісвацца ў атрады «добраахвотнікаў», пагражаючы сур'ёзнымі праблемамі для блізкіх у выпадку адмовы).
Перад адпраўкай на фронт атрады «добраахвотнікаў» часта праходзяць толькі 3-10 дзён падрыхтоўкі. Мабыць, яшчэ і таму такія «добраахвотнікі» працягваюць заставацца самай хуткарослай катэгорыяй страт.
Да 14 кастрычніка пацверджаная інфармацыя пра гібель ва Украіне прынамсі 16 зняволеных, якія ваявалі ў складзе расійскіх ваенізаваных падраздзяленняў.
Першым пра вярбоўку расійскіх зняволеных для адпраўкі на фронт распавёў праект Gulagu.net на пачатку ліпеня. Затым пра гэта напісалі журналісты некалькіх выданняў. Па падліках «Медыязоны», да канца жніўня на вайну адправілі як мінімум 480 зняволеных.
Якой можа быць агульная колькасць загінулых?
З улікам інфармацыі, якая паступае з расійскіх могілак і мемарыялаў, спіс пацверджаных страт, які вядзе «Бі-бі-сі», можа ўтрымліваць прынамсі ў два разы менш імёнаў загінулых ва Украіне вайскоўцаў, чым рэальна пахавана ў Расіі.
Выніковая лічба таксама істотна ўзрастае, калі ў спіс страт уключыць тых, хто ваяваў на баку Расіі ў складзе «народных міліцый» Данецка і Луганска.
На 7 кастрычніка ўлады самаабвешчанай «ДНР» прызналі гібель 3285 вайскоўцаў, у самаабвешчанай «ЛНР» пра страты не паведамляюць, але з адкрытых крыніц вынікае, што лік ідзе прынамсі на сотні чалавек.
Акрамя гэтага ў групах прыхільнікаў «ДНР» і «ЛНР» у сацсетках «Бі-бі-сі» выявіла больш за 4000 паведамленняў і пастоў людзей, якія шукаюць сваіх сваякоў мужчынскага полу, якія апынуліся ў шэрагах «народных міліцый» і даўно не выходзілі на сувязь. Некаторыя з тых, каго шукалі ў першыя месяцы вайны, ужо вярнуліся дадому «грузам 200».
Паводле ацэнкі брытанскай разведкі, да верасня Расія страціла ва Украіне 25 тысяч вайскоўцаў. Генштаб Украіны ацэньвае страты Масквы ў 60 тысяч чалавек.
Міністэрства абароны Расіі апошні раз выказвалася пра страты 21 верасня, паведаміўшы пра гібель 5937 чалавек. У пайменным спісе страт «Бі-бі-сі» на той момант было больш за 6200 прозвішчаў.
